Dan wordt het toch gewoon weer Kerst

–

Dat het eind december weer Kerst wordt, weet je het hele jaar al. Daar is op zich niets onverwachts aan. Je weet ook dat aan het eind van elk jaar, zo vlak voor Kerst, dingen nog snel even op de rails worden gezet, of juist afgerond. Voor veel mensen is deze laatste week altijd vreselijk hectisch. Om maar niet te spreken van die tentamenstress… Ook dat is allemaal niet onverwacht. Het schijnt zo te horen. Dingen lopen nu eenmaal zoals ze elk jaar lopen. Iedereen weet ook dat die maand wel weer omkomt.

Totdat, onverwacht, je vader overlijdt, of je vriendin. Totdat van de ene dag op de andere je vriend of vriendin, je man of je vrouw, je ineens laat stikken. Totdat je stage, die je in kannen en kruiken had, plotseling toch niet doorgaat. Totdat je te horen krijgt dat er het komende jaar ineens geen werk meer voor je is. Totdat je als buitenlandse student opeens geen geld meer hebt, omdat het familie­lid dat zich voor jou financieel borg had gesteld, besluit dat je toch wel erg veel geld kost en je beter terug kunt komen. Tot­dat er in jouw land een oorlog uitbreekt, zodat je moet vluchten…

We zijn er vaak zo op ingesteld dat zaken lopen zoals ze zouden moeten dat dergelijke onverwachte, ingrijpende berichten ons behoor­lijk van slag kunnen brengen. Je studie gaat ineens niet meer lekker, je hebt niet zoveel zin meer in je werk, je wordt chagrijnig voor je omge­ving, midden tussen je geliefden kun je je doodeenzaam voelen, je concentratie is zoek…

En dan wordt het toch gewoon weer Kerst.

Juist dan kun je enorm opzien tegen dat soort dagen. Hoe kom je ze door? Vind maar eens de juiste toon met Kerst als jou of anderen zoiets overkomt. Daar zit je dan met die gezellige dagen.

Onverwachte gebeurtenissen kunnen een rustig en geordend leven volledig door elkaar schudden, alsof er een orkaan heeft gewoed.

Het kan ook andersom. Er zijn situaties waarin je geen uitzicht meer verwacht. Waarin je de moed al hebt opgegeven. In conflicten, in relaties, je studie, op het werk, in je leven… De zaak lijkt muurvast te zitten, alle moge­lijkheden zijn al afgetast en verwor­pen. Iedereen heeft wijze raad gegeven, meegezocht naar oplossingen.

Je komt tot de conclu­sie dat die ander nu eenmaal is zoals die is. Dat jij bent die je bent. Dat je jezelf toch niet kunt veranderen. Dat je je ouders niet kunt veranderen. Dat je wel altijd een lafaard zult blijven, omdat je geen vuist durft te maken of je rug durft te rechten. Dat je mis­schien wel nooit een vaste relatie zult krijgen omdat je nu eenmaal zo verlegen bent. Dat je je daar altijd over zult blijven schamen, maar het niet verandert.

En in een breder verband: dat de mens­heid als geheel nu eenmaal zo is. Dat er altijd weer nieuwe politieke conflicten ontstaan, tussen bevolkingsgroepen, tussen landen. Dat we ermee moeten leren leven dat oorlogen opnieuw mensenlevens kosten, gezinnen uit elkaar kunnen rijten. Soms proberen we de wanhoop wat te bezwe­ren, met woorden, lief of scherp, met wapens, met geld…

Maar de wanhoop blijft.

En dan, soms, volslagen onverwacht, komt er licht in de zaak. Uit een volledig onver­moede richting steekt iemand een hand uit, doet iemand een conces­sie, blijk je jezelf te kunnen overwinnen, buigt iemand het hoofd, zet je zomaar zelf de eerste stap.

Ineens, als je er helemaal niet meer op rekende, komt er lucht, straalt er een klein lichtje. Bijna in het verborgene, blijken er mensen aan het werk om ruimte te scheppen voor anderen of zichzelf. Iemand belt een ander ineens op, op het juiste moment. Je krijgt een opmerking van een kennis die je onver­wacht aan het denken zet, die je ineens zaken in een ander licht laten zien. Je ziet de negatieve beelden die mensen zich van jou hadden gevormd, in puin vallen.

Soms brengen mensen zo onver­wacht licht in iemands bestaan.

Vaak beginnen dergelijke dingen in het verborgene, als niemand er meer op rekende.

Onze wereld is een gebroken wereld, met gemeen scherpe kanten. Toch kun je plotsklaps, onverwacht, op het goede been worden gezet. Ineens kan het besef je overval­len dat je leven, hoewel je je dat anders had voorgesteld, toch zin heeft. Er zijn zelfs momenten waarop je zou kunnen leren accepteren dat je bent zoals je bent. Dat daardoor de druk die anderen met hun verwachting op je leggen, minder wordt. Dat je leert inzien dat je toch door kunt leven. Niet lijdzaam, maar door ervaring sterker geworden.

In de verhalen van Kerst gaat het om het onver­wachte, dat plotse­ling door­breekt. Om het levend houden van de hoop tegen alle schijn in. Hoop op een andere manier van samenleven, waardoor we het kunnen uithouden. We blijven dergelijke verhalen nodig houden. Om steeds opnieuw creatief te kunnen zoeken naar manieren om het waar te laten worden wat we niet meer verwachten.

Om Licht in het donker. Om een nieuwe dag. Een nieuwe geboorte.