De troost van onbekenden: een impressie van het rouwcafé

Een impressie van het rouwcafé

Een paar weken na het overlijden van mijn moeder kreeg ik van mijn psycholoog de tip om het rouwcafé van NEWConnective te bezoeken. Ze stuurde mij een website met een overzicht van andere organisaties die bijeenkomsten organiseerden voor jongeren die een dierbare waren verloren. Voordat ze mij de link stuurde, had ik de website al tig keer eerder bezocht, maar het beeld van een paar ouderen die lauwe koffie drinken op een begraafplaats kreeg ik niet uit mijn hoofd. Ik begon de Facebookpagina van het rouwcafé in de gaten te houden, las de omschrijvingen van eerdere cafés, en zag dat er “professionals” aan het woord waren geweest die hun verhaal deelden na een verlies.

Ik baalde dat ik dat gemist had, omdat de focus bij de cafés daarna juist weer op de gesprekken met elkaar lag, en ik nog niet wist of ik mijn eigen lief en leed al op tafel wilde leggen. Toch was ik benieuwd naar de verhalen van anderen, maar ik bleef het een moeilijke stap vinden, vooral omdat ik niet zo goed wist wat ik moest verwachten. Maar weten dat het café er was, en dat ik niet de enige was, stelde me al gerust. Het idee dat ik, als ik wilde, ergens naartoe kon gaan waar ik mijn verhaal kon delen, was op dat moment al een troost.

Toen ik naar Berlijn verhuisde voor mijn studie vond ik een boekenwinkel die ook rouwbijeenkomsten aanbood voor jongeren. Ik besloot me aan te melden bij een groep, elke twee weken op donderdagavond kwamen we met zijn vieren bijeen. Met veel verwondering luisterde ik naar de verhalen, en deed ik ook mijn eigen verhaal, in het Duits. Het leek wel makkelijker om over mijn verlies te praten in een vreemde taal en tegelijkertijd nam het steeds meer van mijn angst weg om over mijn moeder te praten.

Toen ik terugkwam in Nederland durfde ik daardoor de stap te zetten om het rouwcafé te bezoeken. Bij binnenkomst kreeg ik een warm welkom van Riekje, er waren een aantal mensen die al eerder waren geweest, maar ook nieuwe gezichten – net als ik. Door het thema verliep het gesprek meteen soepel. Ik bewonderde de mensen die hun tranen de vrije loop lieten, iets wat ik in alle keren dat ik het rouwcafé heb bezocht, nog niet gedurfd heb. Op momenten dat we in de lach schoten, werd de kelder nog wat knusser (en verdwenen er weer wat stukjes chocola). Terwijl ik mijn eigen verhaal deelde, nam mijn moeder plotseling in iedereens gedachten een plek in.

Ik zat te midden van mensen die nog niet wisten wie ik was, maar die mij op dat moment misschien beter kenden dan mijn vrienden. Voor mij ontbreekt er op deze avonden het gevoel dat ik rondloop met een handicap. Een knik, een glimlach of simpelweg de reactie ‘heel herkenbaar’ maakt al dat het gevoel van ongelijkheid verdwijnt, ook al zijn alle verhalen verschillend. Niemand hoeft op zijn tenen te lopen. Op zulke avonden kun je alles zeggen, maar hoef je niets uit te leggen.